Język walijski jest wciąż używany w Wielkiej Brytanii. W Walii jest nawet językiem urzędowym obok angielskiego. Nie ma w tym nic dziwnego, bowiem samo Zjednoczone Królestwo powstało z połączenia kilku oddzielnych pod względem kulturowym krain - Szkocji, Anglii, Walii i Irlandii
Język walijski - historia
W przeciwieństwie do języka szkockiego czy irlandzkiego, walijski nie jest podobny do angielskiego. Nie jest dialektem angielskiego, ale językiem z zupełnie innej grupy - języków celtyckich. Dla Szkotów i Irlandczyków to zupełnie niezrozumiała mowa, dla historyków i kulturoznawców - rarytas.
Celtowie w Wielkiej Brytanii
Dawno, dawno temu czyli jeszcze przed naszą erą tereny obecnej Walii były zamieszkałe były przez liczne rozproszone plemiona Celtów. Jednak dopiero po panowaniu Cesarstwa Rzymskiego między I a V wiekiem naszej ery wykształciła się wśród ludzi tożsamość narodowa, która wraz z językiem przetrwała późniejsze najazdy Jutów, Anglów i Sasów.
Podczas gdy większość ziem dzisiejszej Wielkiej Brytanii została opanowana przez plemiona germańskie, tereny Walii składające się z królestw Gwynedd, Powys, Dyfed i Seisyllwg, Morgannwg i Gwent zachowały niezależność i odrębność kulturową. Przetrwał też język. Posługuje się nim dzisiaj ok. 18 % ludności całej Walii, a w niektórych rejonach ilość obywateli mówiących walijskim przekracza nawet 60%.
Walijski, jak każdy inny język, przechodził na tle wieków metamorfozy. Dzisiejszy stapia się powoli z angielskim. Często mieszkańcy Walii wplatają walijskie słowa do angielskiego i na odwrót. Wśród Walijczyków posługujących się angielskim możemy na przykład znaleźć słowo "cwtch" oznaczające uścisk.
Co łączy Tolkiena i Barbarellę?
Osobliwością języka walijskiego jest występowanie wielu spółgłosek obok siebie, czasem podwójnych jak dd, ff, ll. Słowa są nieraz bardzo długie, a literę "w" czytamy jako "u". W wymowie walijski nie jest podobny do angielskiego w ogóle, właściwie nie jest podobny do żadnego popularnego języka, może dlatego pisarz J.R.R. Tolkien oparł na nim sindarin - język elfów ze swoich powieści.
Gdy podróżujemy po Walii możemy faktycznie poczuć się jak w baśniowej krainie. Nazwy miejscowości nie są podobne do żadnych, jakie do tej pory widzieliśmy. To tutaj możemy znaleźć miasteczko o najdłuższej zarejestrowanej nazwie w Wielkiej Brytanii. Jego nazwa brzmi:
Llanfairpwllgwyngyllgogerych - wyrndrobwllllantysiliogogogoch
- co oznacza "Kościół Świętej Marii nad stawem wśród białych leszczyn niedaleko wodnego wiru pod czerwoną pieczarą przy kościele świętego Tysilia". Nazwa ta pojawiła się w filmie science-fiction Rogera Vadima pod tytułem "Barbarella", a samo miasteczko jest wielką atrakcją turystyczną. Szczególnym zainteresowaniem cieszy się tabliczka z nazwą miejscowości, gdzie przyjezdni robią sobie zdjęcia pamiątkowe. Słowo składające się z 58 liter było przedmiotem wielu angielskich żartów. Oni sami dla ułatwienia na co dzień używają skróconej nazwy miejscowości, najczęściej LLanfair P.G. [autor]
Język walijski - wymowa i przykłady
Język walijski (Cymraeg) to fascynujący język z grupy brytańskiej języków celtyckich, którym posługuje się około 18% mieszkańców Walii. Jego unikalna fonologia i bogata historia przyciągają zarówno lingwistów, jak i miłośników kultury celtyckiej. Przyjrzyjmy się zatem bliżej językowi walijskiemu, jego wymowie oraz sprawdźmy kilka praktycznych przykładów.
Język walijski ma długą i bogatą historię, sięgającą VI wieku. Jest to język, który przetrwał wieki, mimo licznych wyzwań, takich jak dominacja języka angielskiego. Obecnie walijski jest jednym z oficjalnych języków Walii i jest używany w edukacji, administracji oraz mediach.
Wymowa języka walijskiego
Wymowa walijskiego może wydawać się skomplikowana dla osób, które nie miały wcześniej styczności z językami celtyckimi.
Oto kilka podstawowych zasad:
- Spółgłoski: Walijski posiada 23 spółgłoski, w tym dźwięczne i bezdźwięczne warianty liter "l" i "r" (zapisywane jako "ll" i "rh").
- Samogłoski: W języku walijskim występuje 12 samogłosek, które dzielą się na krótkie i długie. Przykładem może być litera "w", która w walijskim jest wymawiana jako "u".
- Dyftongi: Walijski posiada również dyftongi, które mogą być trudne do wymówienia dla początkujących.
Przykłady zwrotów i ich wymowa
Oto kilka podstawowych zwrotów w języku walijskim wraz z ich wymową:
- Sut mae? [siu maj] – Cześć / Jak się masz?
- Bore da [bore da] – Dzień dobry / Miłego dnia
- Nos da [nos da] – Dobranoc
- Rwy’n dod o Wlad Pwyl [rujn dod o łlad pujl] – Jestem z Polski
Dlaczego warto uczyć się walijskiego?
Nauka języka walijskiego to nie tylko sposób na poznanie nowej kultury, ale także na rozwijanie umiejętności językowych. Walijski jest językiem analitycznym, co oznacza, że ma ograniczone użycie końcówek fleksyjnych, co może być interesującym wyzwaniem dla lingwistów.
Podsumowanie
Język walijski to niezwykle interesujący język z bogatą historią i unikalną fonologią. Jego nauka może być fascynującą przygodą, która pozwoli na głębsze zrozumienie kultury celtyckiej. Mamy nadzieję, że ten artykuł zachęci Cię do dalszego zgłębiania tajników języka walijskiego. [red.]