W końcowych odcinkach serialu „Wspaniałe stulecie” widzowie mogli śledzić walkę synów Sulejmana i Hürrem, z której zwycięsko wyszedł rudowłosy i niezbyt sympatyczny Selim II. Miał on jednak więcej szczęścia niż rozumu i tylko zbieg okoliczności tudzież intrygi żony wyniosły go na tron
„Wspaniałe stulecie” – walka z Bajezidem
Kiedy Bajezid, w serialu ukazany jako postać pod każdym względem szlachetna, starł się o władzę z nikczemnym i wiecznie pijanym Selimem II, nie żyła już sułtanka Hürrem, która mogłaby zapobiec bratobójczej wojnie.
A jak było naprawdę?
W rzeczywistości konflikt sprowokował Bajezid, który najechał prowincję starszego brata, a po przegranej bitwie pod Konyą uciekł do Persji. Z uwagi na fakt, że Persja była wrogiem Osmanów, Sulejman Wspaniały, który wcześniej nie popierał żadnego z synów, uznał Bajezida za zdrajcę i zażądał jego wydania. Po wielu pertraktacjach szach perski zdradził Bajezida i zgodził się go uśmiercić w zamian za sumę czterech tysięcy sztuk złota.
28 listopada 1561 r. ambitny Bajezid, zapewne bardziej godzien tronu niż brat, został uduszony. Podobny los spotkał jego pięciu synów, z których jeden miał zaledwie trzy latka. Starsi, którzy towarzyszyli ojcu na wygnaniu, zginęli w Persji. Najmłodszego, przebywającego w kraju pod opieką matki, rozkazał udusić sam dziadek, Sulejman.
Tym sposobem Selim II wyszedł zwycięsko z walki sukcesyjnej. Brudną robotę wykonali za niego inni, a wszelkie decyzje w jego imieniu podejmowała żona, Nurbanu. To ona miała zabiegać o karę śmierci dla Bajezida i zadbała, aby szach Persji otrzymał stosowną zapłatę za wyeliminowanie konkurenta do tronu dla jej męża i synów. Złoto pochodziło ze skarbców męża i teścia.
Rządy Nurbanu i Selim II
Selim II rządził, a raczej biernie zasiadał na tronie, zaledwie przez kilka lat. Zdążył jednak zapracować sobie na opinię jednego z najgorszych sułtanów Imperium Osmańskiego. W jego imieniu rządzili ministrowie, którym przewodził wielki wezyr Sokollu Mehmed oraz sułtanka Nurbanu. On zaś tymczasem spędzał czas na uciechach łoża i stołu, podczas których upijał się do nieprzytomności. Nie stronił też od innych używek, w tym opium. Nic zatem dziwnego, że bardzo szybko doczekał się pogardliwego przydomka Pijak (lub Opój).
Zamroczony alkoholem i narkotykami, nie bardzo zorientowany w polityce i podobno dręczony wyrzutami sumienia z powodu śmierci brata (im bardziej go gryzło sumienie, tym bardziej pił), we wszystkim ulegał żonie.
Nurbanu, która była Wenecjanką lub hiszpańską Żydówką, została mu podsunięta przed laty przez matkę jako nałożnica. Z czasem stała się najważniejszą kobietą w jego haremie, pierwszą żoną i doradczynią. Zaczęła też wywierać na niego wpływ równie silny jak matka (był ulubionym synem Hürrem, po której odziedziczył wygląd zewnętrzny – jasne oczy i włosy, ale brakowało mu jej sprytu i siły charakteru).
Marne życie, marny zgon Selima II
Jesienią 1574 r. Selim II zmarł na skutek obrażeń doznanych po upadku w hammamie, gdzie podobno poślizgnął się, goniąc nałożnicę. Nurbanu utrzymywała jego śmierć w sekrecie aż do przyjazdu syna, Murada, który przebywał w Manisie jako gubernator prowincji. Obawiając się, aby ktoś nie przejął władzy pod nieobecność księcia, trzymała ciało w chłodni i pokazała je dworzanom dopiero po jego powrocie.
Chociaż Murad III okazał się władcą równie nieudolnym jak ojciec, w dniu objęcia tronu nie omieszkał pozbyć się potencjalnych konkurentów. Jak to było w zwyczaju, kazał zgładzić swoich pięciu braci.
Selim II Pijak i Murad III zapoczątkowali erę nieudolnych sułtanów. Za ich rządów umocnił się także tzw. sułtanat kobiet, czyli trwające około 150 lat rządy sułtanek, które rozpoczęły Hürrem i Nurbanu. Niedługo po nich władzę objęła nie mniej słynna Kösem, ale to już zupełnie inna historia.
Więcej na ten temat piszę tutaj, a na temat Imperium Osmańskiego i prawdziwych losów postaci znanych ze „Wspaniałego stulecia” można przeczytać tutaj i tutaj. A tu co nieco o dworze Osmanów za panowania przodków Sulejmana Wspaniałego.
zdjęcia: „Muhteşem Yüzyıl” („Wspaniałe stulecie”)